Het Hemmemapark in Berltsum

 

Een van de opdrachten voor de opleiding tot natuurgids was om een gebied te kiezen dat beschreven en een jaar lang bestudeerd moest worden. Ik heb voor het Hemmemapark in Berltsum gekozen omdat het gemakkelijk vanuit huis te bereiken is en ik er graag kom.

Ik voel me thuis in de oude hoogstam­boomgaard tussen de fruitbomen waar iedereen gevallen fruit mee mag nemen. Daar maak ik graag gebruik van voor het maken van bijvoorbeeld stoofpeertjes of jam. Het Hemmemapark is opgezet als een park van en voor de Berltsumers. Het is aangelegd op initiatief van Stichting Berltsumer Belangen en wordt onder­houden door vrijwilligers uit Berltsum. Bovendien is het beheer gericht op vergroting van de natuurwaarde van het gebied en daarnaast op een prettig verblijf voor de bezoekers.

De hoogstamboomgaard in de lente

In heb een boek geschreven over het ontstaan van het park en over de geschiedenis en geografische ligging van de omgeving van het park. Daarnaast is er aandacht voor het gebruik en het beheer van het park. Veel bomen en struiken die er staan zijn gekozen om de biodiversiteit te vergroten. Ook het maaibeleid is gericht op verschraling om het aantal bloeiende inheemse planten te vergroten. Het grootste deel van het boek gaat over de waarnemingen die ik in een deel van het park heb gedaan. Als onderzoeksgebied heb ik gekozen voor het deel dat bestaat uit de oude hoogstamboomgaard met een ingangspartij met halfronde hagen en een bankje, een deel van de voormalige slotgracht met aangrenzend een ruigte, een klein bos en een bloemenweide met horsten met diverse boomsoorten.

Door iedere week naar het park te gaan heb ik veel geleerd over alles wat daar leeft. Ik had altijd al veel belangstelling voor paddenstoelen en planten. Nu heb ik ook ontdekt wat voor vogels er in het park nestelen. Daarbij heb ik veel gehad aan de app BirdNET. Dankzij die app kwam ik erachter welke vogels ik hoorde en kon ik herleiden welke vogels er waarschijnlijk zouden broeden of op doorreis waren. Ik heb later een filmpje gemaakt over de werking van deze app. Dat is inmiddels ongeveer 600 keer bekeken.

witte kluifzwam

Ook opvallend was het aantal paddenstoelen in zo’n jong bosje van 17 jaar oud.

Ik kan niet alles in dit ene artikel zetten, maar voor wie meer wil weten: op YouTube staan vijf filmpjes van elk zo’n vijf minuten. In elk filmpje neem ik je in een van de seizoenen mee door het park.

Wil je meer weten of wil je het park eens bezoeken, download dan de gratis flyer met een wandelroute door het park.

Maartje van Sluis

Berltsumer wandelroute digitaal

 

Een van de cultuurhistorische wandelroutes in en rond Berltsum is voortaan ook digitaal te vinden in de IVN route app. Het gaat om route drie die in de app de titel Berltsum aan de Middelzee heeft gekregen.

Op meerdere plaatsen in de route komen de sporen van de Middelzee in het landschap terug. In de wandeling gaan we niet alleen op zoek naar sporen van de geschiedenis in het landschap, maar ook naar de verworvenheden van later eeuwen. De wandeling voert ook door het Hemmemapark met zijn karakteristieke hoogstamboomgaard, langs een oud boerenlandpad, door het Bildt met zijn weidse uitzichten, maar ook langs de oude terpen ten zuiden van Berltsum.

Behalve deze wandeling staan er in de app meer Friese routes, zoals een Stinzenflora fietsroute bij Ternaard en wandelingen bij Wirdum en Slappeterp. De app biedt ook veel wandelingen en fietstochten buiten de provincie. Met de IVN route app kun je – ook zonder gids – wandelen of fietsen door de mooiste natuur van Nederland. Met IVN routes heb je je eigen digitale IVN natuurgids op zak.

De IVN route app is gratis te downloaden in de Appstore en in de Google Playstore. Na het downloaden van de app kunnen de gewenste routes opgezocht en gedownload worden. Daarna zijn ze offline te gebruiken op een smartphone waarop de GPS-functie aan staat.

Het boekje Cultuurhistorische wandelroutes door Berltsum, een reis door de geschiedenis van Berltsum met meer informatie over de cultuurhistorische bijzonderheden langs drie wandelingen in en rond Berltsum is in Berltsum nog te koop voor drie euro bij de Markthal en bij De Bakkerij. Met de opbrengst onderhoudt Stichting Hemmemapark de routebordjes en zorgt voor financiering van nieuwe boekjes.

Boek over Het Hemmemapark in Berltsum

 

Onder de titel Het Hemmemapark in Berltsum heb ik een boekje gepubliceerd over de geschiedenis en de natuur van het park. 

Het grootste deel van het boek gaat over de natuur. Deze is beschreven aan de hand van de waarnemingen die ik heb gedaan voor mijn opleiding tot natuurgids. Er worden veel planten en paddenstoelen beschreven, voorzien van een kleurenfoto. Daarnaast is er aandacht voor vogels en voor vlinders, insecten, mossen en korstmossen.

Het boek leent zich ervoor om mee te nemen naar het park en op het moment dat de nieuwsgierigheid gewekt is, de chronologisch gerangschikte waarnemingen na te kijken. Met dit boekje in de hand kan iedereen de meeste planten en dieren in het onderzoeksgebied op naam te brengen.

Daarnaast is er informatie in over het ontstaan, over de geschiedenis en geografische ligging en over het gebruik en het beheer van het park. Het geheel is voorzien van ruim honderd foto's en bevat een inhoudsopgave en een register om alles snel te kunnen vinden.

Het boekje is te koop voor € 8,00. Heb je belangstelling: laat het mij weten door het formulier in te vullen. Door veel zelfwerkzaamheid en een zorgvuldig gekozen drukker is het gelukt de prijs laag te houden. De eventuele winst komt ten goede aan het park.

Boekinformatie:
Maartje van Sluis-Poortstra, Het Hemmemapark in Berltsum; geschiedenis en natuur.
Berltsum, Van Sluis, 2021. 73 pagina’s, paperback, ruim 100 kleurenillustraties, afmetingen 18 x 25 cm. Verkoopprijs € 8,00